Rusya lideri Vladimir Putin'in sözcüsü, Pazartesi günü her iki tarafı da şiddeti "derhal durdurmaya" ve tartışmalı Dağlık Karabağ topraklarında görüşmeleri sürdürmeye çağırırken, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan müttefiki Azerbaycan'ın askeri operasyonunu ‘’kayıtsız şartsız’’ desteklediklerini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul'da yaptığı konuşmada, "Dağlık Karabağ'ın işgaliyle başlayan krizin sona ermesinin zamanı geldi" dedi. Erdoğan, "Uluslararası müzakereler 30 yıldır bu sorunu çözemedi" ifadelerini kullandı.
Türkiye sınırındaki Kafkasya bölgesindeki çatışmaların yanı sıra Suriye ve Libya'daki vekâlet çatışmaları, Rusya ile Türkiye arasındaki gerilimi artırıyor. Çatışmayı çözmek için on yıllardır ABD, Rusya ve Fransa'nın arabuluculuğuna rağmen, Ermenilerin 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Azerbaycan'dan Dağlık Karabağ ve çevre yedi ilçenin kontrolünü 'işgal etmesi'nden bu yana zaman zaman çatışmalar cereyan etti.
Rusya, Ermenistan ile karşılıklı savunma anlaşması ve Ermeni topraklarında bir ordu üssüne sahipken, Azerbaycan geçtiğimiz ay Türk kuvvetleriyle büyük ölçekli ortak askeri tatbikatlara ev sahipliği yapmıştı. Türkiye, Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan'ı desteklemek için 1993 yılından beri Ermenistan ile sınırını kapalı tutuyor.
1994 yılındaki Ermenistan işgali sonucu yaşanan 30 bin insanın ölümü ve bir milyondan fazla insanın yerinden ve yurdundan edilmesi ile başlayan bu sorun neticesinde iki ülke arasında zaman zaman meydana gelen çatışmalar, birkaç günle sınırlı kalıyordu. Fakat bu defaki durum, tanklar, uçaklar ve top gibi ağır mühimmatları içeren mevcut çatışmanın ölçeği, şimdiye dek yaşanan en büyük ölçekli çatışma olduğu görünüyor. 1994’teki Ermeni işgali sonrası yaşanan çatışmayı, Rusya araya girerek yaptığı ateşkes anlaşmasıyla durdurmuştu.
Mevcut çatışma ayrıca iki büyük devleti de ekonomik yönden etkileme potansiyeline sahip. İki gücün çatışmaya çekilebileceği endişelerinin tırmandırdığı ekonomik kaygılar Türk Lirası ve Rus rublesi üzerinde yeni bir baskı oluşturdu. Lira rekor seviyeye düştü ve ruble, altı ay önce koronavirüs pandemisinden bu yana en zayıf noktasına yakın işlem görüyordu.
Kafkasya Bölgesi, jeo-stratejik olarak Rusya'yı ve Orta Asya'yı Avrupa'ya bağlayan önemli enerji ve ulaşım projeleri içermekte. Bunlar arasında ABD destekli Güney Gaz Koridoru bağlantısı ve BP’nin işletmesinde olan, çatışma bölgesine 50 kilometre yakınlığından geçen Bakü-Ceyhan Boru Hattı’ndan günde 1,2 milyon varil petrol taşınıyor
Daha önceki çatışmalarda hedef alınmasa da, boru hattı Ermeni ve Azerbaycan güçleri arasındaki çatışmada herhangi potansiyel saldırıya açık durumda.
Ankara Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nda stratejist olan Nihat Ali Özcan, Pazartesi yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin Azerbaycan ile dayanışmasının gayet doğal. Fakat, gerilimin tırmanmasının Türkiye’nin de ekonomik menfaatlerine zarar verebileceği tehlikesini de unutmamak gerekir’’ dedi.
Moskova merkezli Rus-Türk ilişkileri uzmanı Elena Suponina, Türkiye ve Rusya'nın askeri müdahalede bulunmayacağını, ancak savaşı dizginlenmede önemli bir rol oynayacağını düşünüyorum. Ayrıca "Erdoğan ve Putin mevcut krizi tüm yönleriyle ele alıp tartışacak ve nihayetinde bir anlaşmaya varacaklardır" diye sözlerini sürdürdü.
*Bloomberg Haber Ajansında paylaşılan bu haber, aslına sadık kalınarak Hasan Nurhan Çelik tarafından, ortadoguhaber.com adına tercüme edilmiştir.
