Birkaç gün önce Aden Körfezi'nin Somali eyaleti açıklarında olan deprem, Mısırlılar dahil barajın etrafında bulunan şehirlerde yaşayanların endişelenmelerine neden oldu. Barajın deprem bölgesinde yer alması ise bu endişenin temel nedenini oluşturuyor.
Somali'nin Kalula kentinin 140 km kuzeyinde, yerin 10 km derinliğinde, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı'nın yaklaşık 650 km doğusunda, 4.1 büyüklüğünde meydana gelen depremin merkez üssü Afrika Rift Vadisi'nde meydana gelen bu deprem bölgenin değişen derecelerde maruz kaldığı bir dizi depremin parçası olarak görülüyor.
Kahire Üniversitesi'nde jeoloji profesörü ve su kaynakları uzmanı Abbas Şaraki, bu tür depremlerin gelecekte Rönesans Barajı'nın güvenliğini etkileyebileceği uyarısında bulunarak, 74 milyar metreküp depolama kapasitesine sahip olan barajın tamamen doldurulmasının sonrasında oluşabilcek bir deprem endişesi olduğunu belirtti. Şaraki, barajın fay hatlarının üzerine yapıldığını ve barajla tutlacak bu su ile büyük bir ağırlığın oluşacağı hafif bir sallantıda dahi barajın zarar görebilceği düşüncesinde.
Ulusal Algılama Enstitüsü'nde Yer Bilimleri Profesörü Alaa Al-Nahri, Dr. Şaraki'nin Rönesans Barajı'nın inşaat alanındaki faylar ve çatlaklar üzerindeki etkisine ilişkin söylediklerine katılarak şunları söyledi: “Herhangi bir baskı veya yerkabuğundaki yükler bazı tektonik plakaların hareketine neden olur ve Rönesans Barajı Büyük Afrika Rift Vadisi yakınında bulunur ve depremlere maruz kalır ve bu nedenle basınçların 20 milyar metreküp depolamayı geçmemesi gerekir."
“Depolama kapasitesinin 74 milyar metreküpe çıkarılmasının ağır bir yük ve baskı oluşturduğunu ve o bölgede meydana gelebilecek herhangi bir depremin baraj gövdesini etkileyerek yıkılmaya maruz kalacağını” anlatan Al-NAhri, bu çöküşün, Hartum ve Omdurman'ın baraja yakınlıkları nedeniyle yok olmasına yol açacağını belirtti. Al-Nahri, bir anda 75 milyar metreküplük akışın tsunami gibi yıkıcı bir etkisi olacağına vurgu yaptı.
ETİYOPYA OLASI BİR DEPREM SONRASI BARAJIN YIKILMASINDAN ETKİNLENMEYCEK
Bölge uzmanlarına göre; Etiyopya'nın bu tür riskleri göz ardı etmesi nedeniyle, başta Sudan, ardından Mısır olası bir depremin ardıdan yıkılabilicek olan barajın suları altında kalabilcekken Etiyopya'nın bundan hiç etkilenmeyeceğini çünkü barajın Sudan'a yakın yüksek bir alanda ve güneye değil kuzeye eğimli olarak yapıldığı belirtiliyor.
Bu arada Addis Ababa, Rönesans Barajı'nın dördüncü dolumla barajın arkasında yaklaşık 20 milyar metreküp su depolamaya hazırlandığını belirtti.
Büyük Etiyopya Rönesans Barajı, Sudan sınırına yaklaşık 30 km uzaklıkta, Benishangul-Gumuz bölgesinde Mavi Nil üzerinde yer almaktadır, 1,8 km uzunluğunda ve 145 metre yüksekliğindedir.
Öte yandan baraj ve su uzmanı profesörü Muhammed Hafız, bu iddiaları yalanlayarak, "Richter ölçeğine göre 4 büyüklüğündeki depremin enerjisi üretilebilecek enerjinin binde biri kadardır" dedi. Hiroşima atom bombasıyla, Türkiye'de meydana gelen deprem ise büyük depremler 6,5 ile 7,5 küçük depremlerdir. O depremin toplam gücü 400 atom bombasıdır. BU depremlerde dahi etrafta bulunan barajlarda bir sorun yaşanmamıştır. Türkiye'de meydana gelen depremin etkilediği alan üzerinde Atatürk Barajı da dahil olmak üzere 5 büyük baraj bulunmaktadır." dedi.
Tüm bunlara karşın karşılaştırmalar doğru sonuçlara varmayı sağlamayabilir. Etiyopya baraj gölünün altından geçen fay hatlarının nasıl bir kırılma göstereceği halen bir soru işareti olarak beliriyor.
