İsrail'in bombardımanı Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ı bir "felaket" şehrine dönüştürdü. Çeşitli mülteci kampları ve çadır kentlere dağılan Refah sakinleri yaşadıkları şehre geri döndüklerinde tamamıyla yerle bir olmuş kent ve parçalanmış ceset manzaralarıyla karşılaştı.
Sağlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, Gazze'de ateşkesin başlamasından bu yana, sağlık ve sivil savunma ekipleri enkazdan ve sokaklardan 79 Filistinlinin naaşına ulaştı.
Refah'taki yıkımı görüntüleyen AA ekibi, harabeye dönen ve birbirinden ayırt edilemeyen moloz yığını evler arasında kendi evlerini bulmaya çalışan Filistinlilerle konuştu.
Artık mahallemi tanıyamıyorum
Refah kenti sakinlerinde 33 yaşındaki Muhammed Damir, AA muhabirine, yaşadığı kentin tamamıyla değiştiğini ve mahallesinin artık tanınmaz bir halde olduğunu söyledi.
Yıkılan binaların arasında dolaşırken gözyaşlarına hakim olamayan Damir, "Çok büyük bir yıkım, İsrail ordusu sağlam hiçbir şey bırakmadı. Nereye bakarsanız bakın, yıkılmış binalar ve gökdelenler, dağılmış molozlar, çürüyen cesetler görüyorsunuz." ifadelerini kullandı.
Refah'a dönen ve yaşadığı kente tekrar gelmiş olmanın mutluluğu ile karşılaştığı yıkımın verdiği hüzün arasında karmaşık duygular yaşayan Sami Ebu Zayid ise "Bugün Rafah şehrine dönünce yeniden doğmuş gibi hissettim. Bizi çevreleyen ve neşemizi kaçıran yıkım manzaralarına rağmen bu mutluluk tarif edilemez." dedi.
Motosikletiyle Refah'a gelen ve henüz evine ulaşamayan Abdullah es-Sufi de kentteki tüm yıkıma rağmen evini ayakta ve yaşanabilir şekilde bulma umudunu hiç yitirmedi.
Sufi, harabeye dönen Refah kentindeki yıkıntılara göz gezdirdikten sonra, "Özlem ve susuzluktan sonra, nihayet sevgili Rafah'a dönebildik." diye konuştu.
Hüzün ve mutluluk
Yürümekten bitap düşen ve Refah'ın batısındaki Tel es-Sultan Mahallesi'ndeki bir evin enkazına oturup dinlenen Ümmü Mumammed Kışta ise "Refah'a döndüğüm için çok mutluyum ama henüz evimi bulamadım. Her şey yıkıldı ve (buradaki) manzara yürek parçalayıcı." ifadeleriyle duygularını paylaştı.
Bir araçla Refah'ın doğusundaki evine doğru yola çıkan Semir en-Nahhal ise 8 aylık yerinden edilmenin ardından geri dönmenin tarifsiz sevincini yaşadığını söyledi.
Her şeye rağmen ümidini koruyan Nahhal, "Şehrin harap olduğu doğru, ancak yeniden inşa edeceğiz ve binaların üzerine tekrar Filistin bayrağını asacağız." şeklinde konuştu.
Cevapsız sorular
Filistinli Samira Ebu Nukeyra cevabını bulamadığı "Nereye gideceğiz, nerede yaşayacağız, ve bu büyük yıkımın ortasında ne yapacağız?" sorularını sıraladıktan sonra, "Savaş sadece İsrail ordusunun iddia ettiği gibi Filistin direnişine karşı değildi, aynı zamanda savunmasız sivil halk olan hepimize karşıydı." dedi.
Münir Attar da harabeye dönmüş evini gördükten sonra "Bölgenin maruz kaldığı bombardımanın yoğunluğu nedeniyle evin yeri değişmiş gibi hissettim. Keşke bugün Refah'a dönüp bu trajik gerçeği görmemiş olsaydım." diye konuştu.
Harabe şehir Refah
Filistinliler, İsrail'in 6 Mayıs 2024'te başlattığı kara saldırılarının ardından ilk kez Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kent merkezine girmeye başladı. Ancak yüzlerce kişi, Refah'taki yıkımın boyutu nedeniyle mahalleleri ve evlerinin enkazını bulmakta zorlandı.
Refah Belediye Başkanı Ahmed es-Sufi, dün düzenlediği basın toplantısında, İsrail saldırılarının yol açtığı büyük yıkım nedeniyle Refah'ın resmen "felaket" şehri haline geldiğini söylemişti.
Hasarın belediyenin kapasitesinin çok üstünde olduğunu, su ve elektrik şebekeleri, yollar, binlerce ev, kamu tesisi ve altyapının büyük bir bölümünün yok olduğunu dile getiren Sufi, "Refah, acil müdahale gerektiren bir insani trajediyle karşı karşıyadır" ifadelerini kullanmıştı.
