Fransa parlamentosunun alt kanadı meclis, kişiye aksanı gerekçesiyle ayrımcılık uygulanmasını 'ırkçılığın bir şekli' diye niteleyerek yasaklayan bir yasayı kabul etti.
Fransa'nın kuzeyinden ve güneyinden, denizaşırı bölgelerden ve eski sömürgelerden gelip bölgesel aksanlı konuşanlar, genelde eğitimli Parisliler nezdinde alay ve hatta ayrımcılık konusu oluyor. Fransa'nın 67 milyonluk nüfusunun yaklaşık 30 milyonunun aksanlı konuşmasına rağmen, bu kişiler hayatta yükselme yollarında zorluklarla karşılaşıyor, buna karşı da aksansız konuşma kursları veriliyor.
Nitekim 3 Temmuz 2020'de Başbakan atanan Jean Castex, aksanlı konuşan ilk başbakan olarak Fransa tarihine geçse de güneybatı aksanı nedeniyle alay konusu olmaktan kurtulamadı.
Yasayı ilk öneren Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 'La République en marche!' partisinin milletvekillerinden Laetitia Avia oldu. Ailesi Togo'dan göçen ve Paris'in kuzey banliyölerine yetişen Avia, Sciences-Po Üniversitesi'ne girdiğinde ve daha sonra avukatlığa başladığında banliyö aksanını uğradığı ayrımcılık nedeniyle düzeltmek zorunda kaldığını, dolayısıyla neler yaşandığını birebir bildiğini söyledi.
Yeni yasa ise dava konusu ayrımcılık listesinde ırkçılık, cinsiyetçilik, engellilere yönelik ayrımcılığın yanısıra aksanlı konuşanlara yönelik ayrımcılığa yer verdi.
Aksana ayrımcılık suçunun cezasını 3 yıla kadar hapis ve 45 bin euro olarak belirleyen yasa 3'e karşı 98 oyla kabul edildi.
Buna rağmen yasa, mecliste hararetli tartışmalara neden oldu.
Yasayı sunan iktidar partisi vekillerinden Christophe Euzet, "'Görünür' azınlıkların kamusal yetkililerin meşru ilgisinden yararlandığı bir dönemde, 'işitilebilir' azınlıklar eşitliğe dayalı sosyal sözleşmenin başlıca unutulmuş insanlarıdır" dedi.
Başbakanın aksanlı konuşması örneği hatırlatıldığında, Euzet, "Evet, ama Castex bir siyasetçi olarak ciddiye alınana dek neler çekti, biliyor musunuz" yanıtını verdi.
Fransız Polinezyasını temsil eden milletvekili Maina Sage, kendisi gibi Fransız anakarasından olmayan ve aksanla konuşan insanların karşılaştıkları zorlukları anlattı.
Kuzey Afrikalı ebeveynleri olan milletvekili Patricia Miralles, çocukken Cezayir aksanıyla konuştuğu için alay konusu olmasını meclis kürsüsünde yeniden canlandırdı.
Pek çok vekil, ağır aksanı olan TV sunucularının asla ana haber sunamayacağına ya da Ortadoğu politikaları hakkında yorum yapamayacağında, rugby haberi okumak veya hava durumu bülteni sunmaya mahkum edildiğine dikkat çekti.
Diğer yandan, Korsikalı milliyetçileri de kapsayan muhalefetteki 'Libertes et territoires' (Özgürlükler ve bölgeler) partisinden Jean Lassalle, tasarıya karşı oy kullandı.
Lassalle, ağır güneybatı Fransa aksanıyla, "Hayırseverlik istemiyorum, korunmayı talep etmiyorum çünkü ben buyum" dedi.
Meslekten avukat olan Adalet Bakanı Eric Dupond-Moretti'nin ihtiyaç olduğundan yüzde 100 emin olduğunu savunduğu tasarı, Senato'dan da geçerse yasalaşacak.
Geçen ay muhalefetteki radikal sol parti La France insoumise (Boyun Eğmeyen Fransa) lideri Jean-Luc Melenchon, mecliste kendisine soru soran ve güney aksanıyla konuşan bir kadın gazeteciyi "Tek kelime anlamadım. Biri bana Fransızca soru sorabilir mi? Ve biraz daha anlaşılır konuşabilir mi" diye aşağılarken kameralara yansımıştı.
Melenchon tepkiler üzerine davranışını "Benimle alay ediyor sandım" diye izah edip gazeteciden özür dilemişti.