Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şubat ayı ortasında, “Gara katliamından sonra hiçbir ülke, kurum, birim veya kişi Türkiye'yi Irak ve Suriye'deki operasyonlarından sorguya çekemez. Kandil, Sincar ve Suriye artık teröristler için güvenli bir yer değil” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, Bağdat ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile "PKK'yı bulunduğu yerlerden çıkarma" konusunda bir anlaşmayı ortaya koyuyor.

Haşdi Şabi, Sincar'a milis sevk etti

İran politikalarına yakınlığıyla dikkat çeken Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Komitesi üyesi Kata el-Rikabi, Haşdi Şabi güçlerinin Sincar'a yerleşmesiyle ilgili durumu yorumlayarak, "TSK’nın Irak topraklarına girmesi yıllardır alıştığımız bir şey. Ancak Irak hükümeti buna tepki verme konusunda bugüne kadar ürkek bir tutum sergiledi.” ifadelerini kullandı.

Arabi 21’e konuşan El-Rikabi, Haşdi Şabi güçlerinin Sincar’a yerleşmesinin Irak hükümetinin IKBY ile mutabık kaldığı görülen Sincar Anlaşması’na bir tepki olmadığını savundu. Rikabi, Erdoğan’ın açıklamalarının bu bölgedeki Irak ordu güçleri, Haşdi Şabi ve başka birçok gücün konumunu değiştirmesinin nedeni olabileceğini savundu.

Irak Başbakanı Mustafa Kazımi'nin Haşdi Şabi güçlerinin Sincar’a konuşlanmasıyla ilgili bilgisi olup olmadığı yönündeki soru üzerine Rikabi, “Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanı olan Başbakan tarafından bu kuvvetlerin harekete geçmeleri için verilen askeri emirler var mı bilmiyorum ancak Türkiye’nin şehri işgal etme tehdidi olduğu sürece bu olmalıdır." dedi.

Rikabi, Haşdi Şabi güçlerinin Irak'ı Türkiye ile savaşa sürükleyeceği yönündeki iddiaları reddederek, “Haşdi Şabi, Irak hükümetini uzak olduğu bir durumun içine sürüklemeyi düşünemez. Haşdi Şabi, hükümetin düzenli kuvvetleri içinde ve başkomutanın emri altında olduğu için, bir emir almadığı sürece başka bölgeye yönelmesi mümkün değil." diye konuştu.

Rikabi, PKK’nın Sincar'a yeniden yerleştirilmesiyle ilgili olarak ise “TSK veya PKK herhangi bir yabancı tarafın Irak topraklarına girişini reddediyoruz. Irak parlamentosu bir yıldan daha uzun bir süre önce tüm yabancı güçleri Irak topraklarından çıkarma kararı aldı." ifadelerini kullandı.

Sincar Anlaşması sabote mi ediliyor?

Arabi 21’e konuşan IKBY’ye yakın siyasi uzman Kifah Mahmud ise "Türkiye'nin Sincar'a girme tehdidi, Sincar'da askeri olarak harekete geçen taraflarca istismar edildi" dedi.

Kifah Mahmud, "Haşdi Şabi güçlerindeki askeri seferberliği, Bağdat ile Erbil arasında imzalanan Haşdi Şabi güçlerinin ve PKK'nın tüm Sincar'dan çıkarılmasını öngören Sincar anlaşmasının sabote edilmesi ve anlaşmanın feshi demektir” diye konuştu.

9 Ekim 2020’de Bağdat ve Erbil hükümetleri arasında, yerlerinden edilenlerin kente dönüşünün sağlanması, Sincar'ın ortak bir şekilde yönetilmesi, PKK ve Haşdi Şabi güçlerine bağlı silahlı grupların kentten çıkarılması için bir anlaşma imzalandı.

Kifah Mahmud, Sincar anlaşması sonrası PKK’ya bağlı terörist unsurların maaşları Haşdi Şabi tarafından ödenen ve silahlandırılan Haşdi Şabi içinde bir fraksiyona dönüştürüldüğünü söyledi. Mahmud, Türkiye’nin tehdidinin Sincar'ın tam kontrolünü yeniden sağlamanın ve Bağdat ile Erbil arasındaki anlaşmaya son vermenin bir yolu olarak kullanıldığını vurguladı.

Mahmud, Sincar'a ulaşan Haşdi Şabi güçlerinin boş hükümet binalarını işgal ettiğini bildirdi. Şehirdeki yaşam 2014'tenki IŞİD işgalinden bu yana normale dönmediğine dikkat çeken Mahmud, Haşdi Şabi’nin Sincar'ın kuzey ve güney bölgelerini karargahlarına dönüştürdüğünü söyledi.

İran’ın bölgedeki kontrolü

Bağdat'taki ABD büyükelçiliği ile Erbil’de çeşitli isimlerle rutin bombalama operasyonları gerçekleştiren güçlerin aynı olduğuna inandığını kaydeden Mahmud, şunları söyledi:

“Irak ile Suriye arasında hayati bir bölge olarak görüldüğü için Haşdi Şabi güçleri, Sincar'ı yeniden kontrol ederek bu bölgeyi İran'ın kontrolü altında tutmayı amaçlıyor.”

Haşdi Şabi’nin Türkiye ile Irak’ı savaşa sürükleme ihtimalinin değerlendiren Mahmud, “Türkiye, askerlerini yaklaşık 200 km uzaklıktaki Sincar'a gönderecek kadar saf değil. Ancak Kandil ve Zaho bölgelerinde durum farklı” dedi.

Ninova'nın eski valisi Iraklı siyasetçi Esil el-Nuceyfi, geçen Cumartesi günü "Irak Al-Sumaria" kanalına verdiği röportajda, “Haşdi Şabi içindeki bazı gruplar Irak devletine savaş kararı empoze etmek istiyor ve bunu yapabilirler” ifadesini kullanmıştı.

Çeviri: Emine Nur Yaşar