İsrail güçleri daha önce Mısır tarafından kontrol edilen Refah Sınır Kapısı'nın kontrolünü ele geçirdi ve Refah'ta en az bir milyon Filistinli barınıyor olmasına rağmen tam bir kara işgali tehdidinde bulunuyor.
İç güvenliğe mi, insani yardıma mı yoksa diplomatik ilişkilere mi öncelik verileceği konusunda Mısır liderliğinin yapması gereken kaçınılmaz seçim çok acı verici.
Mısır'ın sınır ötesi meselelerinde uzman olan Sherif Mohyeldeen yaptığı açıklamada "İsrail'in Refah'ı karadan işgali, Mısır'ın 1979 barış anlaşması sonrası tarihsel müdahaleci olmayan politikasını değiştirebileceği ve belki de değiştirmek zorunda olduğu bir kırılma noktasıdır" dedi.
Mısırlılar hem kapılarının önünde yaşanan insani felakete hem de İsrail'in 1979 Camp David Anlaşması'nı açıkça ihlal etmesine öfkeleniyor ve çatışmanın üzerinden yedi ay geçtikten sonra nihayet sert adımlar atması için liderlerine baskı yapıyor.
Kahire'deki arabuluculuk görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlandı ve İsrail'in Refah'ı işgali Mısır ile ilişkilerini istikrarsızlaştırma tehdidi yaratıyor.
Biden bile şu yorumu yaptı: "Bu durum, ilişkide olduğumuzdan ve yardım ettiğimizden emin olmak için çok çalıştığım Mısır ile sorunlara neden oluyor"
Mısır Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada Güney Afrika'nın İsrail'e karşı UAD'de açtığı soykırım davasını destekleyeceğini duyurarak Kahire'nin arabuluculuk görüşmeleri sırasında takındığı tarafsız tutumdan uzaklaştı.
Refah'a daha yakın olan Sina'daki Bedevi toplumunun liderlerine Mısır ordusu tarafından destek çağrısında bulunuldu. Sina'daki Bedevilerin hem İsrail hem de Mısır yönetimiyle karmaşık bir ilişkisi var ve Refah-İsrail-Mısır krizindeki rolleri küçümsenmemeli.
Mısırlıların öfkesi
Sosyal medyada Mısırlılar, karadan işgalin ve İsrail'in Mısır'ın egemenliğine karşı yapılan sembolik bir ihlal olan Refah Sınır Kapısı'nı ele geçirmesinin yol açacağı yıkıcı insani bedel karşısında öfkelerini dile getirdiler.
Mısırlılar dedelerinin Sina'da boşu boşuna savaşmış olmalarına ve Mısır'ın Camp David Anlaşmalarını boşu boşuna imzalayarak Arap dünyasından dışlanmaya maruz kalmasına duydukları öfkeyi dile getirdiler.
Ülke genelinde küçük çaplı protestolar başladı ve İsrail'in geçidin kontrolünü ele geçirdiği gün İskenderiye'de İsrailli-Kanadalı bir işadamı öldürüldü.
Cinayetin sorumluluğunu yasadışı bir grup olan 'Özgürlüğün Öncüleri - Şehit Muhammed Salah'ın Grubu' adlı silahlı örgüt üstlendi.
Mohyeldeen, "İsrail'in son tırmanışına ve Refah sınır kapısını ele geçirmesine karşı Mısır halkının öfkesini gösteren pek çok gösterge var" dedi.
Mısırlılar yıkıcı insani felaketi önemsemenin yanı sıra Filistin davasını da büyük ölçüde destekliyor. Bu da Filistinlilerin Sina'ya herhangi bir şekilde göç etmesini ya da İsrail hükümetiyle anlaşmaya varılmasını düşünülemez kılıyor.
Mohyeldeen, "Filistinlilerin Sina'ya akın etmesi konusunda Mısır rejimi de dahil olmak üzere rejimler arasında bir şekilde anlaşmaya varılmış olsa bile, Mısırlı karar vericinin bunu kabul etmek ve Mısır'ın ulusal çıkarlarını savunmamak zorunda kalması Mısır halkına çok kötü görünecektir" dedi.
İsrail'in Filistinlileri Gazze'den Sina'ya sürme planına her türlü bağlılık, Mısır liderinin mirası için korkunç sonuçlar doğuracak ve daha da önemlisi Mısırlıların gözünde büyük bir itibar kaybı anlamına gelecektir.
Sina tamponu
Gazze ile Mısır arasında bir tampon bölge olan Sina'nın olayların gelişiminde önemli bir rol oynaması bekleniyor. Mısır ordusu ülkeye kitlesel Filistinli akınını durdurmak için Sina aşiretlerinden destek istedi ancak Sina Bedevilerinin rejimle işbirliği yapıp yapmayacağı henüz belli değil.
Bölgenin güvenliğini sağlamanın anahtarı bir kişi olabilir: Sina'daki en zengin ve en iyi bağlantılara sahip kişi olarak kabul edilen güçlü aşiret lideri İbrahim el-Organi.
Sina tarihçisi Matthew Sparks, "Kendisi güçlü Tarabin kabilesinin bir üyesi ve sınır geçişi ve koruma sağlama konusunda son derece önemli bir konuma yükseldi" dedi. "Bana öyle geliyor ki Sisi ile çok yakınlar ve birlikte çalışmaya hevesliler."
Al-Organi aynı zamanda on yıl önce İslam Devleti'ne (İD) karşı savaşmak üzere kurulan ve bölgedeki Bedevi kabilelerinden oluşan geçici bir milis gücü olan Sina Kabileleri Birliği'nden de sorumlu.
Sparks, "Sisi hükümeti ile kabileler arasında köprü kurmaya devam ettiği sürece birlikte çalışmaya devam edecekler" dedi.
Ancak Sina'daki Bedevi kabilelerin parçalı yapısı ve tek bir dış rejime bağlanma konusundaki tarihsel çekingenlikleri göz önüne alındığında, işlemler çok kolay olmayabilir.
Sparks, "Bedeviler hiçbir zaman [Mısır] hükümetiyle çok yakın çalışmaya hevesli olmadılar," diye ekledi. "Kendilerini her zaman devletten uzak tutmaya çalıştılar."
Bazı Sina Bedevi grupları 1967-1982 yılları arasında Sina'nın işgal edilmesinin ardından İsrail'e bağlılık duymuş olabilir.
Sparks, "Sina Bedevileri genel olarak, özellikle turizm ve tarihi bağlar nedeniyle İsrail'e daha dostane yaklaşıyor" dedi.
İç güvenlik
Rejim liderliği, ulusal güvenliği korumak ve Filistin davasını tasfiye edecek ve zorlukla elde edilen barışı tehdit edecek bir Filistinli akınının Sina'ya girmesini önlemek için baskı altında.
Ayrıca üst düzey Hamas üyelerinin dağlık Sina'ya kaçarak Mısır'ı on yıl önce İslam Devleti ile yaşanan çatışmalara benzer uzun bir güvenlik savaşının içine çekmesinden endişe ediliyor.
Mohyeldeen, "İsrail'in Filistinlilere karşı yedi ay süren soykırımının ardından gelinen bu son noktada Mısır kendi tarafını tutmalı ve İsrail'in Refah'a yönelik herhangi bir kara harekatını durdurmaya çalışmalıdır çünkü bu Mısır'ın ulusal güvenliğini riske atar" dedi.
Herhangi bir eylem zor bir dengeleme hareketi gerektirir, ancak bu aşamada Mısır tarafsız bir müzakereci olarak konumunu sürdüremeyebilir.
Mohyeldeen, "Mısırlı karar alıcı harekete geçmek için çok sıkı bir pozisyonda olacaktır," dedi. "Aksi takdirde bunun ülke genelinde çok ciddi etkileri olacaktır."
Refah'tan Sina'ya kaçan Filistinlileri geri iten Mısır rejimi, yıkıcı insani krize katkıda bulunmuş olarak görülecektir.
Ancak Filistinlilerin Sina'ya yerleşmesine izin vererek İsrail yönetiminin isteklerine boyun eğen Mısır, Filistin davasına ihanet etmiş olarak görülecektir.
Sparks, "Sisi güvenlik meselelerini Filistin halkına verdiği pan-Arabist destekle dengelemek zorunda," diyor. "Bu da Mısırlılarda çok daha fazla yankı buluyor."
