Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Kosova ve Sırbistan liderlerinin krizin nedenleri ve çözümüne ilişkin farklı yaklaşımlara sahip olduklarını belirterek, "En azından yeni seçimlerin gerekliliği konusunda mutabık kaldık ve buna nasıl ulaşılacağına dair yöntemleri ve adımları ayrıntılı olarak tartıştık." dedi.
Borrell, Kosova Başbakanı Albin Kurti ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile Brüksel'de yaptığı toplantının ardından basına açıklama yaptı.
Liderlerle sahadaki gerilimi düşürmek için ayrı ayrı görüşmeler yaptığını aktaran Borrell, önce Kurti sonra Vucic ile bir araya geldiğini, görüşmelerin 4,5 saat kadar sürdüğünü bildirdi.
Borrell, AB'nin beklentilerini taraflara net şekilde aktardığını dile getirerek, şunları söyledi:
"Kosova'dan kuzeyindeki belediye binaları civarındaki polis operasyonlarını derhal durdurmasını istedik. Dört belediye başkanının da belediye binaları dışındaki binalarda geçici olarak görevlerini yapmasını istedik. Sırbistan'dan protestocuların belediye binalarından çekilmesini istedik. Kosova tarafından polisi geri çekmesini talep ettik. Her ikisinden ise Kosovalı Sırpların koşulsuz katılımıyla dört belediyenin tamamında bir an önce erken seçim ilan etmelerini istedik. Sorunun da çözümün de özü; erken seçim. Bir an önce, tam katılımla yeni seçimler."
Durumun sahada normale dönmesinin ardından taraflardan AB öncülüğündeki diyalog sürecine dönmelerini isteyeceğini anlatan Borrell, "Sadece birkaç ay önce, normalleşme konusunda tarihi bir anlaşmaya varmıştık." diye konuştu.
Borrell, "Bence toplantıların ardından her iki lider de durumun ciddiyetini anladı. Ama tabii ki farklı yaklaşımlara sahipler. Durumun nedenleri, etkileri, sonuçları ve çözümleri hakkında farklı düşünüyorlar." dedi.
"En azından yeni seçimlerin gerekliliği konusunda mutabık kaldık ve buna nasıl ulaşılacağına dair yöntemleri ve adımları ayrıntılı olarak tartıştık." diyen Borrell, keyfi tutuklamaların ya da tutuklulara kötü muamelenin kabul edilemeyeceğini liderlere ilettiğini vurguladı.
Borrell, ayrıca Vucic'e Sırbistan'da tutuklu bulunan üç Kosovalı polisin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması gerektiğini ilettiğini kaydetti.
- Kosova ile Sırbistan arasındaki gerginlik
Kosova'nın kuzeyinde Sırpların yoğun olduğu Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç belediyelerinde 23 Nisan'da yapılan yerel seçimleri kazanan Arnavut belediye başkanlarının göreve başlaması, 26 Mayıs'ta Kosovalı Sırplar tarafından protesto edilmişti.
Arnavut belediye başkanlarını korumak için bölgeye gönderilen Kosova polisi ile Kosovalı Sırplar arasında arbede yaşanmış, 29 Mayıs'ta belediye binalarını koruyan KFOR askerleri ile Kosovalı Sırpların karşı karşıya gelmesi sonucu 30 KFOR askeri yaralanmıştı.
Sırbistan, 14 Haziran'da Kosovalı emniyet mensupları oldukları belirlenen 3 kişiyi "Sırbistan'da eylem yapmayı planladıkları" gerekçesiyle iki ülkenin sınır bölgesinde gözaltına almış, Kosova polislerin Sırbistan tarafından “kaçırıldığını” savunmuştu.
Kosova polisi de farklı gerekçelerle yaklaşık 10 Kosovalı Sırp'ı gözaltına alırken, Sırbistan ise bu kişilerin bir an evvel serbest bırakılmasını talep etmişti.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen iki ülkenin gerilmesindeki ana neden olarak Sırbistan'ın, tek taraflı bağımsızlığını 2008'de ilan eden Kosova'yı kendi toprağı görmesi olarak ifade ediliyor.
AB arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ise ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışılıyor.
