Kosovalılar, 1 Ocak'tan itibaren Şengen bölgesine 180 günlük süre içinde 90 güne kadar vizesiz gidebilecek ve böylece Batı Balkanlardan söz konusu bölgeye vizesiz seyahat edemeyen ülke kalmayacak.
Avrupa Birliği (AB) kurumları, vizesiz seyahat hakkına sahip olabilmesi için 2012 yılında Kosova'ya 95 kriteri yerine getirme görevi verdi. Süreç, Kosova'nın bazı kriterleri yerine getirememesi ve AB tarafının yeni kriterler ekleyerek bu konudaki isteksizliği nedeniyle birçok kez tıkandı.
AB tarafı ayrıca Sırbistan ile diyaloğu dahil, Kosova'nın birçok konuda atmasını istediği adımlar için vizesiz seyahati adeta "yem" veya "ödül" olarak kullandı. Kosovalı siyasetçiler de vizesiz seyahat hakkının kazanılmasını süreç içerisinde gerçekleşen tüm seçimlerin kampanyalarında ana vaat olarak gösterdi.
Kosova'nın yaklaşık her üç vatandaşından biri Avrupa ülkelerinde yaşıyor ve bu yüzden Kosovalılar için vize muafiyeti turistik ziyaretten çok daha fazlasını ifade ediyor.
Kosovalılar, 10 yılı aşan bu süreçte birinci derece yakınlarının doğum, düğün, mezuniyet, taziye gibi en özel anlarında yanlarında olamadı veya yerel kurumların yaptığı araştırmalara göre toplamda "yüz milyonlarca avro" harcayarak ne tür bir cevap geleceğini bilemeden vize başvurusunda bulundu.
Spor, sanat, sinema dahil birçok alanda ülkenin isim yapmış profesyonelleri ve Avrupa'nın önemli üniversitelerinde eğitim görmeye hak kazanmış öğrenciler bile çoğu zaman vize başvurusundan ret cevabı aldı.
Kosova, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası AB kurumlarına entegrasyonun ivme kazanmasından sonra, özellikle Almanya ve Avusturya'nın başını çektiği birçok AB ülkesinin, Fransa ve Hollanda gibi karamsar ülkeleri ikna etmesinin ardından 2023'ün ilk yarısında vizesiz seyahat için AB kurumlarından olumlu cevap alabildi.
Batı Balkan ülkeleri Sırbistan, Karadağ ve Kuzey Makedonya 2009'da, Arnavutluk ve Bosna Hersek ise 2010'da Şengen bölgesine vizesiz seyahat etmeye hak kazanmıştı.
Göç sorunu
Kosova hükümeti, 1 Ocak tarihinin kesinleşmesinin ardından beklenen iş gücü göçünün yaşanmaması veya en azından azaltılması için kasım ve aralıkta kampanyalar yürüttü. Vizesiz seyahat imkanının başlamasının ardından özellikle gençlerin AB ülkelerine göç edeceği tahmin ediliyor.
Hayat standardının istenilen seviyede olmamasından dolayı 2015 ve 2016'da AB ülkelerine toplu göçlerle yüzleşen Kosova, yıllar süren çabaların ardından gelen kazanımın kaybedilmemesi için halkını vizesiz seyahatin kuralları konusunda bilgilendirmeye çalışıyor.
Ülkenin halihazırda önemli sorunlarından biri olan göç, vizesiz seyahatin başlaması ve nisanda yapılacak nüfus sayımının sonuçlarının açıklanmasıyla daha da gün yüzüne çıkabilir.
Kosova AB üyelik başvurusunu 1 yıl önce teslim etti
Vizesiz seyahat kararının uygulanmaya konulmasının ardından ülkenin AB'ye daha da yakınlaşacağı tahmin ediliyor. Kosova, AB üyelik başvurusunu teslim etmesinin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen bu yönde pozitif bir cevap alamadı.
Kosova, kasımda Gürcistan'a da AB aday ülke statüsü verilmesinin ardından, birliğe başvuruda bulunup halen aday ülke statüsü alamamış tek ülke olarak kaldı.
Kosova'nın kuzeyinde 2023 boyunca yaşanan gerginliklerin ardından AB ülkeye bir takım cezai tedbirler uyguladı. Tedbirler özellikle ülkenin birkaç alandaki AB fonlarından yararlanmasını engelliyor.
Kosovalı liderler, tedbirlerin kaldırılması için üzerlerine düşeni yaptıklarını belirterek, "adil olmayan" bu tedbirlerin en kısa sürede kaldırılmasını talep ediyor.
Liderler ayrıca Kosova'nın gelecek dönemde Avrupa Konseyine tam üye olma ve NATO üyeliği için ön koşul olan Barış için Ortaklık programına üye olma konusunda AB ülkelerinden destek görmeyi umuyor.