Enerji Bakanlığı’nda üst düzey bir yetkili, Türkiye’nin doğal gaz satın aldığı tedarikçisi ülkelerin yılda toplam 16 milyar metreküpü bulan uzun vadeli sözleşmeleri yenilemek istiyorlarsa daha rekabetçi fiyatlar ve esnek şartlar sunmalarını beklediklerini söyledi.
Türkiye’nin uzun vadeli gaz sözleşmelerinin dörtte birinden fazlasını oluşturan kısmı önümüzdeki yıl sona eriyor. Bu sözleşmeler, Rusya’nın Gazprom ve Azerbaycan’ın SOCAR şirketlerinden doğal gaz boru hattıyla gerçekleştirilen alımlar ile ve Nijerya’dan alınan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) anlaşmalarını kapsıyor.
Türkiye gaz tedarik sözleşmelerini yenilemek için daha iyi koşullar bekliyor
Reuters’te yer alan habere göre Enerji Bakanlığı yetkilisi, gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD’den ithal edilen ucuz LNG ile Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği doğal gaz rezervinin üretilmesine yönelik çalışmaların pazarın potansiyel dinamiklerini değiştirdiğini açıkladı.
Genellikle petrol fiyatlarına endeksli olan ve belirlenen kotaların tam olarak alınmaması durumunda alıcıları cezaya tabi tutan ‘eski moda’ gaz sözleşmelerinin artık piyasa gerçekleriyle uyuşmadığını belirten yetkili, bundan böyle fiyatların büyük gaz merkezlerindekilere göre belirlenmesi gerektiğini söyledi.
İsminin açıklanmaması koşuluyla bilgi veren yetkili, "[Anlaşmaları] Yenileyip yenileyemeyeceğimizi veya alternatif bir tedarikçi bulup bulmayacağımızı tartışmaya başladık" dedi. Yetkili kararın, tedarikçilerin "esnekliğin olmadığı eski alışkanlıklarına ve rekabetçi fiyat teklifleri sunup sunmama” yaklaşımlarına bağlı olacağını ifade etti.
Enerji Bakanlığı yetkilisi, “Türkiye gaz tedarik sözleşmelerini yenilemek için daha iyi koşullar aradığına” vurgu yaptı.
Türkiye, petrol ve gaz ihtiyacının neredeyse tamamı için ithal ediyor. Bu yılın ilk yarısında Rusya ve İran'dan gerçekleştirilen ithalat gerilerken, Azerbaycan'dan gelen arzda artış görüldü. ABD’den gerçekleştirilen doğalgaz alımları ise keskin bir şekilde arttı.
Enerji Bakanlığı yetkilisi, "ABD, 2020'nin ilk yarısında birdenbire Türkiye pazarının en büyük ikinci (LNG) tedarikçisi oldu. Bunda ana sebep, çok rekabetçi olmalarıydı." ifadelerini kullandı.
Karadeniz doğal gazı
Türkiye’nin gaz tüketimi, yenilenebilir enerji ve nükleer enerji gibi alternatiflere rağmen artacak gibi görünüyor. Bununla birlikte geçtiğimiz Ağustos ayında Karadeniz’de büyük bir gaz sahasının keşfedilmesi yerli üretimin önünü açıyor.
Türkiye, Karadeniz’deki sahada 320 milyar metreküp kullanılabilir doğal gaz bulunduğunu açıkladı. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, doğal gazın bulunduğu deniz yatağında daha derin sondajların devam ettiğini ve verilerin daha fazla gaz bulunacağını gösterdiğini öne sürdü.
Enerji Bakanlığı yetkilisi konuyla ilgili olarak, “Büyük olasılıkla [doğal gazın] potansiyeli daha fazla ve umarız bunu yakında açıklayacağız" dedi. Yetkili, "Büyük olasılıkla Ekim ayında bir açıklama olacak, çünkü mevcut [doğal gaz rezervinin bulunduğu] seviyenin altında iki ek potansiyel rezerv alanını analiz etmeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
Karadeniz doğal gazı 2023’e yetişecek mi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, doğal keşfini duyurduğu konuşmasında Türkiye'nin Karadeniz'deki keşfedilen doğal gazı 2023 yılına kadar pompalamaya başlayacağını açıkladı. Bu tarih, Cumhuriyetin 100. Yıldönümüne denk gelmesi dolayısıyla sembolik bir tarih. Ancak Enerji Bakanlığı yetkilisi, Karadeniz doğal gazı için üretimin tam anlamıyla gerçekleşmesinin daha uzun süreceğini söyledi.
Enerji Bakanlığı yetkilisi, “Açıkladığımız tarih ilk gaz teslimatı için. Plato üretimi, en az iki veya üç yıl daha sürecek.” dedi.
Açıklanan zaman çizelgesi, suyun 2 bin metre altında bulunan bir açık deniz gaz sahası için iddialı olsa da Türk yetkili, Mısır'ın Akdeniz'deki Zohr sahasından hali hazırda, Türkiye ile karşılaştırılabilir bir hızda, gaz getirdiğini ve bu iki faktörün iki Türkiye lehine işleyeceğini vurguladı.
Aynı yetkili, Karadeniz'deki Sakarya sahasından gelen gazın kalitesi iyi olduğunu, yani gazı işlemek için büyük bir yatırıma gerek olmadığını belirterek, Sakarya gaz sahasının Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki mevcut bir boru hattından sadece 170 km uzaklıkta olduğunu sözlerine ekledi.
Çeviri: Engin Dinç