Tarafların Suriye'deki çıkarlarının çelişkili olması, iki ülkeyi potansiyel bir çatışma rotasına doğru itiyor.
Haberde, Türkiye'nin uzun süredir Beşar Esad karşıtı muhalif grupları desteklediği ve Suriye'de merkezi bir hükümetin kontrolünde birleşik ve istikrarlı bir yapıdan yana olduğu vurgulanıyor. Bu bağlamda, Türkiye'nin, geçtiğimiz hafta yeni Suriye hükümeti ile Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yapılan entegrasyon anlaşmasını desteklediği belirtiliyor.
Öte yandan, İsrail'in yeni Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şer'a'ya karşı derin bir güvensizlik duyduğu ve Türkiye'nin Suriye'deki etkisinden rahatsız olduğu ifade ediliyor. İsrail'in, Esad döneminde İran ve vekil güçlerinin Suriye'yi bir üs haline getirdiğini öne sürerek, parçalanmış bir Suriye'yi tercih ettiği aktarılıyor.
Türkiye-İsrail Çatışması Olabilir Mi?
Brookings Enstitüsü'nden Aslı Aydıntaşbaş, Suriye'nin, Türkiye ve İsrail arasında bir vekâlet savaşının sahnesi haline geldiğini belirtiyor. Aydıntaşbaş, "Bu, çok tehlikeli bir dinamik. Çünkü Suriye'nin siyasi geçiş süreciyle ilgili tüm konularda Türkiye ve İsrail'in pozisyonları çelişiyor," dedi.
İsrail, Esad sonrası dönemde Güney Suriye'de bazı bölgeleri kontrol altına almış ve bu bölgelerde "düşman grupların" sınırlarına yaklaşmasını engellemek istediğini açıklamıştı. Ayrıca İsrail, Esad rejiminden kalan bazı askeri hedeflere hava saldırıları düzenlemiş ve bölgede uzun vadeli bir varlık planladığını duyurmuştu.
Suriye hükümeti ve Birleşmiş Milletler ise İsrail'in bu tür adımlarının 1974'teki ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini ve İsrail’in bölgeden çekilmesi gerektiğini savundu.
İsrail, Türkiye'nin Askeri Varlığından Rahatsız
Analistler, İsrail'in, Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığını genişletme ihtimalinden endişe duyduğunu ifade ediyor. Türkiye, 2016'dan bu yana Suriye'nin kuzeyinde PKK bağlantılı gruplara karşı operasyonlar düzenliyor ve bu bölgelerde etkisini sürdürüyor. Türk Savunma Bakanlığı yetkilileri ise Ankara’nın, Suriye’nin güvenliğini artırmak için Şam yönetimiyle iş birliği yaptığını belirtiyor.
Suriye'nin Geleceği: Güçlü Bir Devlet mi, Parçalanmış Bir Yapı mı?
İsrail'deki Mitvim Enstitüsü Başkanı Nimrod Goren, Türkiye'nin aksine İsrail'in parçalanmış bir Suriye'yi tercih ettiğini söylüyor. Goren, İsrail’in, Ahmed Şer'a’nın İslamcı bağlantılarından endişe duyduğunu ve onun güçlü bir liderlik sergilemesinin sınırlarında "cihatçı bir tehdit" oluşturabileceğinden korktuğunu belirtti.
Brookings Enstitüsü'nden Ayşegül Aydıntaşbaş ise gerilimin artmasının ciddi bir endişe kaynağı olduğunu ifade ederek, "Eskiden İsrail ve Türkiye zaman zaman anlaşmazlık yaşasa da güvenlik ilişkilerini diğer her şeyden ayrı tutabiliyordu. Ancak şu anda birbirlerini aktif olarak zayıflatmaya çalışıyorlar. Soru şu: İki ülke kırmızı çizgilerini biliyor mu?" dedi.
İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nün bir raporunda ise İsrail’in, Suriye liderliği üzerinde büyük bir nüfuzu olan Türkiye ile iletişim kurarak, Suriye ile olası bir askeri çatışma riskini azaltabileceği ifade ediliyor.
