Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz'de devam eden gerilimin merkezinde hukuki statüsü tartışmalı adalar, kıta sahanlığı, silahlandırılan adalar gibi konular bulunuyor.
Dünya kamuoyunda son dönemde hidrokarbon rezervleri ile gündeme gelen Doğu Akdeniz, son gelişmelerle birlikte bir güvenlik sorunu haline geldi.
Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye atıyor
Yunanistan hükümetinin Doğu Akdeniz'de maksimalist hak taleplerine ek olarak, 1960 yılından bu yana gayri askeri statüde bulunması gereken adaları silahlandırması Türkiye'nin güvenliğini tehlike atıyor.
Marmara Üniversitesi Uluslararası Hukuk Profesörü Selami Kuran, Türkiye'nin atabileceği adımları Yeni Şafak'a değerlendirdi.
Türkiye Yunanistan'a süre tanıyabilir
Yunanistan'ın özellikle Lozan ve Paris Barış Antlaşmalarını ihlal ettiğine dikkat çeken Kuran, şunları söyledi:
"Eğer Yunanistan ısrarla ve inatla diplomasi ve masadan kaçarsa, silahlandırma eylemlerine hukuka aykırı şekilde devam ederse ve Türkiye'nin bu adaların eski durumuna, yani gayri askeri statüye dönmesi için Yunanistan'a resmi anlamda bir süre vermesi gerekir. Bunun süresini devlet tayin eder, 15 gün ya da 1 ay olur bunun süresi. Mutlaka bir süre verilmesi ve bunun uluslarararası kayıtlara geçmesi lazım.
"Somut adım atılmazsa meşru müdafaa hakkı doğar"
Süre verilmesine rağmen gayri-askeri statüye dönülmesi için Yunanistan gerekli somut adım atmıyorsa, Türkiye 'nin BM Şartının 51.maddesi kapsamında güvenliği doğrudan tehdit altında olacağından bireysel meşru müdafaa hakkı gündeme gelebilir"
Türkiye, Akdeniz için diplomatik bir kanal açmalı
Türkiye'nin Doğu Akdeniz özelinde ivedilikle Münahsır Ekonomik Bölge ilan etmesi gerektiğini söyleyen Kuran, "Türkiye bu konuda komşu kıyıdaş devletlerle 'diplomatik kanalı' açması gerekir. Suriye, İsrail ve Mısır ile ilişkilerimiz malum ancak bu konuya özel olarak diplomatik girişimin artık yapılması gerekir" ifadelerini kullandı.
Adaların statüsünü tartışmaya açmalı
Prof. Dr. Selami Kuran ayrıca, Türkiye'nin tartışmalı ve silahlandırılan adalarla ilgili atacağı adımların olduğunu söyledi:
"İkinci önemli husus. Yunanistan'ın gerek 1923 Lozan Barış Anlaşması'nın adaların statüsüne ilişkin gerekse, 1947 Paris Antlaşması'nda adaların İtalya'dan alınarak Yunanistan'a verilmesine ilişkin sistematik şekilde gayri askeri statüyü ihlal etmesi nedeniyle, bunların uluslararası platformda dile getirmesi gerekir.
Türkiye'nin tezlerini açık olarak, ortaya konması lazım. Uluslararası kamuoyu bunu çok da iyi bilmiyor. Biz devlet olarak bile 1995-1996 yılından sonra bu 152 ada meselesini tam incelemeye aldık."